Polska / Historia

Przedwojenny Gdańsk


Oznacz

Udostępnij

Trasa


Traktat Wersalski ustanowił Gdańsk (Danzig) wolnym miastem pod protektoratem Ligi Narodów. Rozwiązanie to miało zagwarantować, by ani niemieckie, ani polskie żądania nie mogły prowokować nowych konfliktów. Jednakże, od kiedy nazistowskie Niemcy podjęły wysiłki o wcielenie wolnego miasta, tarcia narastały.

Po pierwszej wojnie światowej Polska odrodziła się jako niezależne państwo. Traktat Wersalski ustanowił Gdańsk (Danzig) wolnym miastem pod protektoratem Ligi Narodów. Rozwiązanie to miało zagwarantować, by ani niemieckie, ani polskie żądania nie mogły prowokować nowych konfliktów. Koncepcja Wolnego Miasta Gdańska od początku nie przypadła do gustu większości mieszkańców, którzy po latach przynależności do państwa pruskiego, a następnie niemieckiego, twierdzili, że Gdańsk (Danzig) jest de facto niemiecki. Po około 150 latach rozbiorów odrodzone państwo polskie uzyskało tak bardzo pożądany dostęp do Morza Bałtyckiego na północ od Gdańska, gdzie zbudowano nowe miasto, Gdynię, jako nowoczesny port morski. W rezultacie Prusy Wschodnie zostały oddzielone od pozostałej części Niemiec tak zwanym korytarzem. Sytuacja polityczna w Gdańsku była od samego początku niestabilna, a jedną z przyczyn było szybko rosnące poparcie dla partii nazistowskiej. W 1933 r. naziści uzyskali 50% głosów w wyborach do Volkstagu (Parlamentu). Utworzyli rząd, który zezwolił na przyjęcie radykalnej polityki wobec Żydów i Polaków mieszkających na terytorium Wolnego Miasta. Jawna dyskryminacja ze strony ludności niemieckiej (stanowiącej większość) zmusiła wielu Polaków do opuszczenia miasta. Żydzi byli traktowani jeszcze gorzej. Pozbawiano ich majątku i eksmitowano, a piękną Wielką Synagogę zburzono w 1939r. Dziś w mieście żyje tylko niewielka wspólnota żydowska. Niemal żaden z jej członków nie wywodzi się z Gdańska. Adolf Hitler użył sporu o korytarz jako wymówki, aby zmusić państwo polskie do przekazania Gdańska Niemcom, ale polscy politycy odmawiali wszelkich ustępstw terytorialnych. Hitlerowi dało to idealny pretekst, żeby zaatakować Polskę i w ten sposób rozpętać drugą wojnę światową.

Wały Jagiellońskie 1, 22-100 Gdańsk, Pologne