Niemcy / Historia

Obóz koncentracyjny Buchenwald


Oznacz

Udostępnij

Trasa


Latem 1937 roku na wzgórzu Ettersberg niedaleko Weimaru, SS wybudowało obóz koncentracyjny Buchenwald. Był on trzecim powstałym dużym obozem koncentracyjnym (zaraz po Dachau i Sachsenhausen w pobliżu Monachium i Berlina).

Po dojściu do władzy narodowi socjaliści rozpoczęli rasistowską reorganizację niemieckiego społeczeństwa. W pierwszych latach istnienia Buchenwald był więc wykorzystywany do więzienia ludzi, którzy z różnych powodów nie powinni być częścią propagowanej "Volksgemeinschaft". Oprócz przeciwników politycznych, byli to również prześladowani Żydzi, Sinti i Romowie, Świadkowie Jehowy, outsiderzy społeczni stygmatyzowani jako "aspołeczni" i "przestępcy" lub domniemani homoseksualiści. Musieli oni samodzielnie zbudować obóz od zera co wiązało się z ciężką pracą fizyczną.

Po rozpoczęciu II wojny światowej nastąpił wzrost liczby więźniów. Po raz pierwszy do Buchenwaldu deportowano mężczyzn z krajów okupowanych przez Niemców. W tym samym czasie nasilił się terror SS. Buchenwald stał się miejscem masowych mordów. Od 1941 r. SS-mani zamordowali 8000 radzieckich jeńców wojennych, rozstrzeliwując ich na specjalnie przygotowanym do tego celu miejscu egzekucji. Chorzy lub rzekomo niezdolni do pracy byli deportowani do ośrodków zagłady.

Od 1943 r. funkcjonowanie obozu zostało zdominowane przez pracę przymusową dla niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. Buchenwald rozwinął się w system obozów z ponad 130 obozami satelickimi, rozciągającymi się od Renu i Zagłębia Ruhry na zachodzie, po Saksonię na wschodzie. Więźniowie byli wykorzystywani jako robotnicy przymusowi w fabrykach zbrojeniowych. Niektóre z nich znajdowały się w podziemnych obiektach, które więźniowie byli zmuszeni sami wybudować.

SS deportowało do Buchenwaldu dziesiątki tysięcy mężczyzn ze wszystkich części okupowanej przez Niemców Europy, z których wielu zostało aresztowanych za stawianie oporu niemieckiej okupacji. W tym momencie niemieccy więźniowie stanowili jedynie mniejszość w obozie. SS przywiozło również do Buchenwaldu tysiące żydowskich więźniów, a także Sinti i Romów z obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, aby wykorzystać ich do pracy przymusowej zaraz przed ich planowaną egzekucją. W obozach satelickich Buchenwaldu po raz pierwszy zdatność do pracy tysięcy kobiet została wykorzystana w przemyśle zbrojeniowym. Po przybyciu transportów z oczyszczonych obozów Auschwitz i Gross-Rosen, liczba więźniów w Buchenwaldzie i jego obozach satelitarnych wzrosła do ponad 100 000. Pod koniec lutego 1945 r. Buchenwald był największym z pozostałych obozów koncentracyjnych.

11 kwietnia 1945 r. 21 000 więźniów było świadkami przybycia armii amerykańskiej i wyzwolenia głównego obozu na Ettersbergu. Wśród nich było ponad 900 dzieci i nastolatków. Wcześniej SS wypędziło dziesiątki tysięcy więźniów i zmusiło ich do przejścia marszów śmierci. Tysiące z nich zginęło po drodze.

W latach 1937-1945 do obozu koncentracyjnego Buchenwald i jego podobozów deportowano prawie 280 000 osób w wieku od 2 do 86 lat. Około 56 000 mężczyzn, kobiet, młodzieży i dzieci nie przeżyło.

Od lata 1945 r. do 1950 r. radzieckie władze okupacyjne wykorzystywały teren obozu na Ettersbergu jako obóz internowania. Około 28 500 mężczyzn i kobiet zostało internowanych w sowieckim obozie specjalnym nr 2. Ponad 7000 z nich zmarło, głównie w wyniku głodu i chorób.

W 1958 r. w pobliżu byłego obozu, zaingurowano "Nationale Mahn- und Gedenkstätte Buchenwald". Jako narodowy pomnik NRD, odzwierciedlał on kontrolowaną przez państwo historyczną narrację. Po zjednoczeniu Niemiec wygląd miejsca został zmodyfikowany. Dziś, Narodowe Miejsce Pamięci i Przestrogi Buchenwald edukuje i zmusza do refleksji turystów z całego świata.

Weimarplatz 99427, Weimar, Germany

presse@buchenwald.de / +49 (0)3643 430 0